الک آزمایشگاهی وسیله ای است برای دانه بندی یا تفکیک کردن مواد پودر شده ای مثل شن و ماسه و…. که یکی از مقرون به صرفه ترین روش های دانه بندی مواد به حساب می آید. توری کف آن با کیفیت از جنس استیل ضد زنگ میباشد. قطر حفره های توری الک های آزمایشگاهی با توجه به قوانین اداره استاندارد به دو بخش مش(mesh) و سوراخ یا دهانه (aperture) تقسیم میشوند. بدنه ی الک آزمایشگاهی دارای ورق استیل ضد زنگ یا پلاستیک با کیفیت است که در دور آن تعبیه شده که آن را فریم الک مینامند. توجه داشته باشید جنس و کیفیت فریم عمر طولانی آن را تضمین میکند. طبق قوانین اداره استاندارد حفره های توری الک ها از 75 میکرون الی 600 میکرون حتی در صورت نیاز به سایز هایی با ابعاد میلی متری هم ساخته میشوند. که این سایز های میکرون برحسب شماره مش الک درست میشود برای مثال شماره مش 200  از حفره توری با سایز 75 میکرون و شماره مش 100 با سایز 150 میکرون و الی آخر تهیه میشوند.

هدف از آزمايش دانه بندي و استفاده الک آزمايشگاهي

توزيع بزرگي دانه‌ها معمولاً از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و در رفتار مهندسي مواد دانه‌اي تاثيرگذار است . آزمايش الک را مي‌توان بر روي تمام مواد آلي و غير آلي دانه‌اي شامل ماسه ، تکه سنگ‌هاي خُرد شده ، رس ، گرانيت ، فلدسپار ، زغال سنگ ، بسياري مواد گرده‌اي و حتي دانه‌هاي غلات نيز استفاده کرد .براي اين آزمايش از الک‌هاي ويژه‌اي که شبکه ي کف آن‌ها از سيم فولادي است استفاده مي‌کنيم ، سوراخ‌هاي کف اين الک‌ها همگي داراي اندازه دقيق و مشخص‌اند . بايد مجموعه الک‌ها را بر روي هم قرار داد ، الک‌هاي با سوراخ بزرگتر در بالا و الک‌هاي ريزتر در پايين قرار مي‌گيرند . پس از آن نمونه خاک خشک را که تمام کلوخه‌هاي آن شکسته شده ابتدا وزن مي‌کنند و بعد آن را بر روي الک بالايي مي‌ريزند و مجموعه الک‌ها را براي مدت معلومي ( استاندارد ) تکان مي‌دهند تا دانه‌هاي خاک از آن عبور کند واضح است که دانه‌هاي با اندازه کوچکتر از سوراخ‌هاي الک عبور مي‌کنند و دانه‌هاي بزرگتر بر روي سيم‌هاي فولادي باقي مي‌مانند . اين روش براي دانه‌هاي درشت‌تر خاک منطقي است ولي براي دانه‌هاي بسيار ريز مناسب نيست زيرا دانه‌هاي بسيار ريز خاک به يکديگر مي‌چسبند و درنتيجه روش الک ديگر جواب‌هاي مناسبي نخواهد داد . اگر ميزان دانه‌هاي ريز خاک زياد باشد ممکن است مجبور شويم اول از روي خاک و دانه‌هاي خشن آن آب عبور دهيم و پس از شسته شدن ذرات بزرگتر و از بين رفتن کلوخه‌ها ، شروع به الک کردن کنيم .